40 UÇURMA ( KIRK ÇIKARMA) NEDİR? NASIL YAPILIR?
Doğumdan sonraki 6 haftayı kapsayan ve halk arasında lohusalık dönemi olarak da bilinen süreç, yaklaşık 40 günlük bir süre boyunca anne ve bebeğin özel bakıma ihtiyaç duyduğu ve yalnız bırakılmadığı bir zaman zarfıdır.
ohusalığın bitimiyle birlikte de yenidoğan için 40 uçurma diye adlandırılan küçük bir seremoni yapılmaktadır. Halk arasında sıklıkla telaffuz edilen, anne ve yenidoğanın ilk 6 haftasının sonunu ifade eden kırk çıkarmanın birçok faydası olduğuna inanılmaktadır.
Günümüzde doktor kontrolleri başta olmak üzere çeşitli nedenlerden dolayı tam olarak uygulanamasa da, doğumdan sonraki 40 gün boyunca anne ve bebeğin dışarı çıkmaması, istirahat etmesi ve evde yalnız bırakılmaması inanışına dayanan kırk çıkarma, bu dönemin sonunda, yani 40.günde anne ve bebeğin özel bir banyo ritüeli ile ve dualarla yıkanarak ilk gezintilerine çıkması anlamına gelmektedir.
Bebeklerde Neden Kırk Çıkarma Yapılır?
Günümüz şartlarında yenidoğanlar üzerinde eski bir geleneğin uygulanmasının sürdürülmesine birçok kişi sıcak bakmamakta ve gerek görmemektedir. Ancak kırk uçurma ritüelinin eski zamanlarda düşünülmüş ve altında yatan çok önemli nedenleri bulunmaktadır.
-
Doğum sonrasında annenin vücudunu toparlaması, dikişlerinin kapanması, yaralarının iyileşmesi, dinlenip enerjisini toplayarak eski sağlığına yeniden kavuşması için yaklaşık 40 gün süre gerekmektedir. Bu gelenek, anne eski sağlığına kavuştuğu için bir çeşit kutlama olarak yapılır.
-
Bebeğin dünyaya gelişi ile yeni ortamına alışması ve adapte olması için yaklaşık 40 gün süre gerekir. Bu süre boyunca da hijyenik bir ortamda bakımına devam edilir. Bu gelenek ile bebeğin artık dış dünyayla tanışabileceği ve ilk deneyimi kutlanmış olur.
-
Anne ve bebek, doğum sonrası 40 gün süreyle birçok hastalığa ve mikroba açık hâldedir. Bu gelenek ile her ikisi de kırklanarak bu süreci üzerlerinden atarlar.
40 Banyosu nasıl yapılır?
Kırk banyosu, çeşitli malzemeler ile hazırlanan suyla anne ve bebeğin yıkanması esasına dayanır. Bu yıkanmaya yönelik çeşitli adetler vardır. Bu adetlere göre;
-
Öncelikle sabahın erken saatlerinde anne ve bebek uyanır.
-
Kırklama annesi gelirken yolda ayak basılmamış yerlerden 40 ayrı taş toplar. Taş yerine 40 fasulye veya buğday tanesi de kullanılabilir.
-
Aile büyüğü banyo suyunu hazırlar. İçine taş, buğday, altın, gümüş, çeşitli mevsim çiçekleri veya gül yaprakları, nazar boncuğu atar.
-
Suya atılacak tüm malzemelerin dezenfekte edilmesi veya temiz olması gerekir.
-
Banyo yaptıracak aile büyüğü abdestini alır, ardından bebeğe hazırlanmış sudan 40 tas döker.
-
Su dökerken çeşitli dualar okunduğu gibi ‘Su aşağı, boyu yukarı olsun. Ömrü de su gibi uzun olsun!’ gibi iyi dilekler yüksek sesle söylenir.
-
Ardından hazırlanmış aynı su ile 40 tas su da anneye dökülür ve kırklama işlemi sona erer.